Muíño . Zas polo miúdo

Muíño

Muíño (San Tirso) (+info ampliada) (Actualiz. 20/01/2017)

POBOACIÓN (2016)

As Abellas 56
Campos 29
O Couto 46
A Churía 6
A Fonte Espiño 35
Marán 35
Pedra Padreiro 26
A Santa 3
A Toxa 10
O Vilar 17
Total: 263 persoas

San Tirso de Muíño, parroquia cuxo topónimo procede do latín molinum ´muíño´, intégrana os seguintes lugares: As Abellas, Campos, O Couto, A Churía, A Fonte Espiño, Marán, Pedra Padreiro, A Piosa, A Santa, A Toxa e o Vilar e contaba con 263 habitantes no ano 2016. A súa altitude máxima está no outeiro da capela de Santa Margarida (346 m.)

A igrexa parroquial de San Tirso de Muíño presenta a clásica fachada pentagonal, de cantería e lisa, rematada na parte central por unha sinxela espadana, construída seguramente no séc. XIX. Porén, todo o resto do templo responde ás características arquitectónicas do séc. XVIII e en cuxo interior se adosou un artístico escudo de pedra, cuartelado en cruz e tallado nunha soa pedra, coroado por un casco ou helmo afrontado. Nos cuarteis aprécianse as armas dos Pazos, Figueroa e Moscoso.

A ermida de Santa Margarida é de mediados do séc. XVIII e o seu retablo é de estilo neoclásico (fins séc. XVIII - principios séc. XIX) aínda que este santuario xa existía con anterioridade ao séc. XVIII: disque aquí xa había unha romaxe por 1.670.

Cabe salientar tamén a existencia nesta parroquia dunha parte do que noutro tempo foi a Torre do Couto ou de Muíño, lugar de residencia da estirpe fidalga dos Ozores, antigos donos do couto de Muíño.

O cruceiro do Couto chama a atención porque se atopa no interior dunha rotonda ovada, axardinada, ben protexido por unha reixa de ferro e malia que as súas figuras están moi erosionadas, consideramos que se trata dunha obra barroca do séc. XVIII.

A arca da Piosa é outro dos monumentos megalíticos de máis sona de toda Galicia, pertencente á área Soneira-Xallas, de exemplares tan recoñecidos como as antas de Dombate, de Pedra Cuberta, Pedra da Arca de Regoelle, a Mina da Parxubeira, etc. xa era coñecida a finais do séc. XIX polos nosos historiadores e arqueólogos. Foi outro dos monumentos que inspirou a Eduardo Pondal:

"Arca antiga da Pïosa,

o vento que é triste oir

funga nas esquivas uces,

que están ó redor de ti;

e pasa entre elas bruando

con dorido xemir:

debaixo das túas antes

está o valente Brandomil.

(...)

... O valente Brandomil

saído da xentil e boa raza

dos celtas, repousa aquí"

(Eduardo Pondal.-Queixumes dos pinos; 1886)

FESTAS:

28 de xaneiro, festa do patrón San Tirso
29 de xaneiro, festa de San Xosé
30 de maio, festa do Corpiño, festa de ofrendas e de abundantes exvotos de cera e ten habido merendas arredor da igrexa parroquial
25 de xullo, festa das Dores
26 de xullo, romaxe de Santa Margarida
28 de agosto, festa do Sacramento

Portal cidadán do Concello de Zas

Muíño

Descargas